Kasteel verrijst in centrum Oss

OSS | In het centrum van Oss verrijst binnenkort een kasteel. Het gaat weliswaar om een model van karton, maar dan wel op ware schaal. In de jaren 90 werden bij werkzaamheden op het Burchtplein restanten gevonden van kasteel Eikenboomgaard, vernoemd naar de boomgaard bij het kasteel. Grafisch ontwerper Gert-Jan Bloemers wil een zo groot mogelijk deel van het kasteel op ware schaal nabouwen in een leegstaand pand aan het Walplein.

Bloemers vertelt over de vondst in de jaren 90: “Destijds waren daar werkzaamheden omdat de supermarkt en het parkeerterrein gebouwd werden. Daar werden resten gevonden van een gebouw waarvan men wist dat het er zou moeten zijn, maar dat nooit was gevonden. Archeologen vonden een deel van de fundamenten van een kasteel. Een muur, een toren en de gracht. De voorburcht was goed te zien, het fundament van de rest van het kasteel lag echter onder het wegdek en was daardoor niet bereikbaar. Op de parkeerplaats op het Burchtplein zijn de contouren aangegeven.” In 2024 is het 625 jaar geleden dat Oss stadsrechten kreeg. Bloemers: “Het zou mooi zijn als we dat kunnen vieren met een reconstructie.”

Fysieke reconstructie
Een paar jaar geleden raakte Bloemers betrokken bij een plan om een serie boekjes, getiteld Ossensia, te maken over de geschiedenis van Oss. “Jan Cunen was daar in de jaren 30/40 mee begonnen. Maar na zijn dood is dat niet meer opgepakt.” Tot nu. Het eerste boekje werd vorig jaar uitgebracht en ging over het kasteel. Bloemers: “Aan de hand van de vondsten uit de jaren 90 en vergelijkbare kastelen van rond 1200/1300 hebben een groepje amateurarcheologen en een architect toen een tekening gemaakt van hoe het kasteel er ongeveer uit heeft gezien. Daar kwam toch een bijzonder gebouw uit. Maar om het echt goed zichtbaar te maken en het te beleven moet er ook een fysieke reconstructie komen. Daar had ik het over met Richard Jansen, oud-stadsarcheoloog Oss. Zelf werk ik veel met karton en dat leek ons ook een geschikt materiaal voor dit project. Het is makkelijk te bewerken, het kost niet veel en je kan er snel iets mee maken. We zijn toen gaan onderzoeken of we het kunnen bouwen.”

40x25 meter
Om dat waar te maken werd het centrummanagement benaderd. Bloemers: “Gelukkig kwam er ruimte vrij aan het Walplein 8 en mogen we daar gebruik van maken.” En die ruimte is ook wel nodig, want de voorburcht, dat deel van het kasteel waar het meeste over bekend is, meet 40 bij 25 meter. Bloemers: “We willen proberen om de voorburcht in zijn geheel, of een zo groot mogelijk deel, op ware grote na te bouwen. Je krijgt toch de beste indruk als je het op ware grote ziet. Het kasteel is een deel van de identiteit van de stad.” Hij vindt het dan ook belangrijk om dit project met zoveel mogelijk mensen te delen en scholen te betrekken. “Het is mooi als mensen hierdoor denken, ‘daar moeten we meer van te weten komen’. Hopelijk kan er in de toekomst meer onderzoek gedaan worden naar het kasteel.”